Khi nào trẻ em có chỉ định sử dụng kháng sinh?

Phụ huynh cần đưa con đi khám khi trẻ có triệu chứng cảm cúm, ho, đau họng, sốt…để được đánh giá tình trạng bệnh nhiễm trùng và chẩn đoán tác nhân gây bệnh do vi khuẩn hay do virus từ đó bác sĩ lâm sàng có kế hoạch điều trị phù hợp; bao gồm sử dụng kháng sinh nếu tác nhân gây bệnh là vi khuẩn.

Một lần nữa, nhấn mạnh rằng kháng sinh chỉ có tác dụng với các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra, và không hiệu quả đối với các bệnh do virus.³ Kháng sinh cho trẻ nhỏ thường có hàm lượng và nồng độ khác với người lớn, vì vậy phụ huynh cần chú ý mua đúng loại theo kê đơn của bác sĩ.

Thuốc kháng sinh có thể sử dụng cho trẻ em

Các bác sĩ rất cẩn thận khi kê đơn thuốc kháng sinh cho trẻ em, đặc biệt thận trọng khi sử dụng thuốc kháng sinh cho trẻ em dưới 3 tuổi do chức năng của các cơ quan chưa hoàn chỉnh. Một số nhóm kháng sinh được sử dụng cho trẻ bao gồm⁴

Nhóm Penicillin và dẫn xuất,

Nhóm Cephalosporin,

Nhóm Macrolide,

Nhóm Sulfonamide,⁵

Thuốc kháng sinh không nên sử dụng cho trẻ em

Các loại kháng sinh khi sử dụng cho trẻ em có thể gây ra tác hại, cần lưu ý không nên sử dụng gồm có:

Nhóm Aminoglycoside: Có thể gây độc thận, gây độc thính giác khiến trẻ sơ sinh bị điếc.

Nhóm Phenicol: Có thể gây viêm thần kinh thị giác, ức chế tủy xương…

Nhóm Lincosamid: Có thể gây viêm đại tràng giả mạc khi dùng cho trẻ em dưới 2 tuổi.

Nhóm Tetracycline: Có thể gây biến màu răng vĩnh viễn, loạn sản men răng, ức chế phát triển xương đối với trẻ dưới 8 tuổi.

Nhóm Quinolon: Gây ảnh hưởng đến sự phát triển của sụn tiếp hợp ở trẻ dưới 16 tuổi.

Nhóm Sulfamid: có thể gây buồn nôn, tiêu chảy, rối loạn hệ thống tạo máu, dị ứng, nguy cơ gây sỏi.

Những điều bố mẹ cần lưu ý khi cho trẻ sử dụng kháng sinh

1. Không tự ý cho trẻ sử dụng kháng sinh mà không có đơn thuốc của bác sĩ ⁶: Một trong những sai lầm phổ biến nhất của các bậc phụ huynh là tự ý cho con uống kháng sinh mà không có chỉ định của bác sĩ. Điều này không chỉ gây hại cho sức khỏe của trẻ mà còn góp phần tạo ra tình trạng kháng kháng sinh, khiến vi khuẩn trở nên "nhờn thuốc" và khó điều trị hơn trong tương lai.

2. Sử dụng đúng loại kháng sinh, đúng liều lượng, đúng thời điểm và đủ thời gian⁷: Tuân thủ sử dụng đúng theo chỉ định của bác sĩ đã cho, tránh ngưng thuốc ngay cả khi ngay cả khi trẻ đã cảm thấy đỡ hơn, việc ngưng sớm có thể làm cho vi khuẩn bị tiêu diệt không hoàn toàn, và nhiễm trùng tái phát và đề kháng kháng sinh.

3. Không sử dụng thuốc kháng sinh thừa từ lần sử dụng trước.

4. Cần đưa trẻ đi khám khi có dấu hiệu bất thường sau khi dùng thuốc: Trẻ em dùng kháng sinh có thể gặp phải các tác dụng phụ như tiêu chảy, dị ứng da, đau bụng, buồn nôn. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào sau khi dùng thuốc, cần đưa trẻ đi khám ngay.

5. Bổ sung men vi sinh (probiotic)⁸ : Trong quá trình sử dụng kháng sinh, hệ vi sinh đường ruột của trẻ có thể bị ảnh hưởng. Việc bổ sung men vi sinh có thể giúp cân bằng hệ vi khuẩn có lợi trong ruột và giảm thiểu tình trạng tiêu chảy do kháng sinh.

Kết luận ^9,10

Kháng sinh là một công cụ quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của trẻ em được điều trị khỏi các bệnh lý nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra.

Để đảm bảo sử dụng kháng sinh hiệu quả, an toàn cho trẻ và phòng tránh tình trạng kháng kháng sinh, các bậc cha mẹ cần cho trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và có kế hoạch điều trị phù hợp.

Không tự ý cho trẻ sử dụng kháng sinh. Khi trẻ được chỉ định sử dụng kháng sinh, phụ huynh cần hỗ trợ trẻ tuân thủ đúng theo chỉ định loại kháng sinh, liều dùng, thời điểm và thời gian sử dụng.

Tài liệu tham khảo